Việc ngày càng nhiều dự án bất động sản tại Trung Quốc bị đình trệ đang kéo tụt niềm tin của hàng trăm nghìn người mua nhà nước này, châm ngòi cho làn sóng tẩy chay trả nợ tại hơn 90 thành phố. Điều này đang làm dấy lên cảnh báo rủi ro hệ thống. Câu hỏi hiện tại không phải là ngành ngân hàng quy mô 56.000 tỷ USD của Trung Quốc có thiệt hại hay không, mà là thiệt hại bao nhiêu vì vấn đề này.
S&P Global Ratings ước tính trong trường hợp tệ nhất, các nhà băng sẽ mất khoảng 2.400 tỷ nhân dân tệ (356 tỷ USD), tương đương 6,4% giá trị các khoản cho vay mua nhà. Deutsche Bank thì cảnh báo tỷ lệ này ít nhất là 7%. Hiện tại, các ngân hàng Trung Quốc báo cáo khoảng 2.100 tỷ nhân dân tệ khoản vay thế chấp đang chịu ảnh hưởng trực tiếp từ việc tẩy chay.
Một dự án chưa hoàn thiện của Evergrande tại Vũ Hán (Trung Quốc). Ảnh: Bloomberg
"Các nhà băng đang mắc kẹt ở giữa", Zhiwu Chen - Giáo sư tài chính tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học Hong Kong cho biết, "Nếu không giúp các hãng bất động sản hoàn thành dự án, họ sẽ còn lỗ nhiều hơn nữa. Nhưng nếu giúp, chính phủ lại không vui, mà chính họ cũng càng lún sâu vào các dự án chậm tiến độ".
Kinh tế Trung Quốc hiện chịu tác động từ Covid-19 và tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ cao kỷ lục. Vì thế, Bắc Kinh đặt mục tiêu ổn định tài chính và xã hội lên hàng đầu. Đến nay, họ đã gia hạn trả nợ vay mua nhà và lập quỹ hỗ trợ tài chính cho các hãng bất động sản. Trong cả hai cách này, ngân hàng đều đóng vai trò trung tâm.
Các nhà băng Trung Quốc cho vay bất động sản nhiều hơn hẳn các ngành khác. Theo số liệu của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC), tính đến cuối tháng 3, các nhà băng đang ghi nhận 39.000 tỷ nhân dân tệ cho vay mua nhà và 13.000 tỷ nhân dân tệ cho vay các hãng địa ốc.
Bất động sản "là nền tảng" cho ổn định tài chính tại Trung Quốc, Giám đốc Teneo Holdings Gabriel Wildau nhận định trong một báo cáo đầu tháng này. Các nhà băng liên quan nhiều đến bất động sản vì thế sẽ chịu kiểm soát ngặt nghèo hơn.
Ví dụ, cho vay mua nhà chiếm khoảng 34% dư nợ của Ngân hàng Tiết kiệm Bưu điện Trung Quốc và Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc cuối năm 2021. Tỷ lệ này cao hơn so với mức trần 32,5% áp dụng với các nhà băng lớn nhất nước này.
Nợ xấu tại các ngân hàng Trung Quốc được ghi nhận là 2.900 tỷ nhân dân tệ vào cuối tháng 3. Con số này được dự báo lập kỷ lục mới và sẽ siết thêm nền kinh tế đang tăng trưởng với tốc độ chậm nhất 2 năm này.
Số thành phố lớn tại Trung Quốc chứng kiến giá nhà giảm đã lên 70, tăng mạnh so với chỉ 20 hồi tháng 1. S&P Global dự báo doanh số bán nhà tại Trung Quốc giảm 33% năm nay, có thể khiến thêm nhiều hãng bất động sản thiếu tài chính và vỡ nợ. Khoảng 28 trong 100 hãng bất động sản lớn nhất Trung Quốc về doanh số đã vỡ nợ trái phiếu hoặc đang đàm phán gia hạn nợ trong một năm qua, theo Teneo.
Hà Thu (theo Bloomberg)